Tilde Birlik

Firefox 29, 29 nisan künü çıqarıldı. QIRIMTATARCA Til Destesi eklentisiniñ soñki Firefox 29 yañartması ise, nisannıñ yigirmi sekizinde teslim etilip yigirmi doquzında ög-közden-keçirme yapıldı. Ög-közden-keçirmeni yapqan şahıs 2 boş .mkdir.done dosyesiniñ silinmesini talap etti. Bu boş dosyelerniñ resmiy til desteleriniñ episinde olğanını ifade eterek aynı kün bir temyiz mesajı yiberildi. Bu satırlar yazılğanda, cevap kelgen degildir. Ög-közden-keçirme neticesinde, avtomatik yañartmalar şimdilik çalışmaycaq. Amma, yañı sürüm doğrudan endirilip qurulabilmektedir.

Firefox 28, 18 mart künü çıqarıldı. QIRIMTATARCA Til Destesi eklentisiniñ soñki Firefox 28 yañartması ise, martnıñ onaltısında teslim etilip yigirmi sekizinden itibaren erkesçe endirilip qurulabilmektedir.

Topraqlar olalmasa da, yürekler, zeinler, mefkureler ve tiller ür olsun...

Firefox 27, tünevin, 4 şubat künü, (Türkiye ve Qırım saati ile aqşamüstü) çıqarıldı. QIRIMTATARCA Til Destesi eklentisiniñ Firefox 27 yañartması ise şubatnıñ ekisinde teslim etilip aynı künden itibaren erkesçe endirilip qurulabilmektedir. Cari qullanıcılar içün, eklenti yañartması, naqabilleştirilgen olmasa, uyğulama yañartmasından soñra Firefox tarafından arqazeminde qısqa bir müddet zarfında öz-özünden endirilip qurulır (faqat maalliyleştirilgen qullanıcı arayüzüni körmek içün ondan soñra uyğulamanı kene başlatmaq kerekir).

Evvelki bir qaç tebliğde zikretilgen (ve 21.11.2012 tarihinden berli musallat olğan) 2 meseleniñ ekincisi de niayet çezilgendir (birincisi de 08.01.2013 tarihinde çezilgen edi): AMO azamiy sürüm qıymetini artıq bozmamaqta ve 25.0 sürüminden itibaren (tabiiy olaraq soñraki sürümler de dahil olmaq üzre) inşallah bu mesele ile artıq qarşılaşılmaz.

Soñki tebliğde zirketilgen mesele şimdilik çezilgen degildir. Bu meseleniñ niaiy çezimi içün ğayretler devam etmekte, amma al-azırda (eñ azından niaiy çezimge qadar), soñ 2 tebliğde zirketilgen aşağıdaki saifelerniñ şimdilik idare etmek içün yardım etebilecegi ümüt etile. Qarşılaşılabilecek Mozilla Profiliniñ Bozulması meselesi aqqında mında oquybilirsiñiz; bu meseleden qaçınmaq içün ne yapılabilecegi aqqında mında oquybilirsiñiz; bu meselege duçar olsañız, profiliñizni nasıl "qurtarabilecegiñiz" aqqında mında oquybilirsiñiz.

Tafsilât: Ne yazıq ki, 23 ekim künü AMO azamiy sürüm qıymetini kene bozdı (bu da pek muhtemel profil bozulmalarınıñ devamı demektir). Azamiy sürüm qıymeti 25inde elden tüzetildi. Neticede, 23ü ve 25i arasında qullanılğan Firefox qullanıcı profilleriniñ Firefox 25 yañartması qurulğanda bozulması (ve ondan dolayı yuqarıdaki çarelerniñ birine muhtac olunması) pek muhtemeldir. (AMO'nıñ azamiy sürüm qıymetini bozmaması içün) Yapılğan ek eklenti ayarlaması deñişikliginiñ yardımı ile, QIRIMTATARCA Til Destesi eklentisiniñ Firefox 25 yañartmasını qurğan olacaq qullanıcılarnıñ Firefox 26 yañartmasını qurğanda bu mesele ile qarşılaşmaması beklenmekte.

Firefox 25, keçken Salı, 29 ekim künü, (Türkiye ve Qırım saati ile aqşamüstü) çıqarıldı. QIRIMTATARCA Til Destesi eklentisiniñ Firefox 25 yañartması ise yigirmi yedisinde teslim etildi ve bu satırlar yazılğanda al-azırda közden keçirilüvni bekley, amma şimdi de endirilip qurulabilmektedir. Bu münasebet ile, evvelki sürümniñ bir keçikme ile 24 eylül tarihinde közden keçirilgenini belirtmege deger. 24.0.2 sürüminiñ, Firefox ESR qurulımları üzerinde Mozilla'nıñ emniyet yañartmaları ile taqriben bir sene boyunca qullanılabilmesi lâzim.

Soñki tebliğde zirketilgen mesele şimdilik çezilgen degildir. Bu meseleniñ niaiy çezimi içün ğayretler devam etmekte, amma al-azırda (eñ azından niaiy çezimge qadar), soñ tebliğde zirketilgen aşağıdaki saifelerniñ şimdilik idare etmek içün yardım etebilecegi ümüt etile. Qarşılaşılabilecek Mozilla Profiliniñ Bozulması meselesi aqqında mında oquybilirsiñiz; bu meseleden qaçınmaq içün ne yapılabilecegi aqqında mında oquybilirsiñiz; bu meselege duçar olsañız, profiliñizni nasıl "qurtarabilecegiñiz" aqqında mında oquybilirsiñiz.

Firefox 24, keçken Salı, 17 eylül künü, (Türkiye ve Qırım saati ile aqşamüstü) çıqarıldı. QIRIMTATARCA Til Destesi eklentisiniñ Firefox 24 yañartması ile vaziyet aşağıdaki kibidir. Evvelâ 12 eylül künü sadece tercime yañartmaları ile 24.0 sürümi teslim etildi. Ne yazıq ki, 13 eylül künü AMO azamiy sürüm qıymetini kene bozdı (bu da pek muhtemel profil bozulmalarınıñ devamı demektir). Aynı zamanda, bu mesele içün teklif etilgen AMO-esaslı çezimler aqqında manidar keribesleme alınğan degil edi. Ondan dolayı, eklenti esaslı çezim deñemesi olaraq, 14 eylül künü AMO'nıñ azamiy sürümni bozmasına yol açtırmaycağı ümüt etilgen 3 boş dosyeden ibaret ek ayarlama ile yañı bir 24.0 sürümi teslim etildi. Ne yazıq ki, bu dosyeler aqqında ek malümat istenip o sürüm 15 eylül künü naqabilleştirildi (em ana eklenti saifesinde, em de sürümler listesinde körülmez yapıldı). Aynı kün, zaten aftalarca devam etken yazışmalarğa atfetilerek, ek malümat (hatırlatmalar ve añlatmalar) temin etildi ve meseleniñ bir daa közden keçirilmesi içün müracaat etildi. Faqat, ne yazıq ki, bu satırlar yazılğanda buna menfiy ya da müspet iç bir cevap kelmegendir. Mında yeri degildir belki, amma bir senedir profil bozulmalarına yol açqan ve tamır sebepniñ (olarğa rağmen) tapılmasından soñra bile çare bulunmasına da iç sıcaq baqmağan bu tür bazı insanlar içün "Yavur ne yaşatır, ne öldürir" sözü keçerli olmazmı? Madem cevap yoq, elde qalğan tek şey, bir daa deñemek kibi körüne edi. Ondan dolayı, biraz evvel, ek dosyeler olmağan 24.0.1 sürümi ve eman arqasında 24.0 ile aynı eklenti-esaslı çezim teşebbüsi olaraq ek boş dosyeleri olğan 24.0.2 sürümi teslim etildi. AMO bu sürümlerniñ eñ çoq bir danesini kösterir. Neticede, bu satırlar yazılğanda al-azırda eklentiniñ Firefox 24 yañartması közden keçirilüvni bekley, amma şimdi de endirilip qurulabilmektedir.

Biraz ek malümat olaraq, şunı belirtmek mümkün. Bu mesele 4 şekilde çezilebilir. 1: AMO esaslı. 2: Eklenti esaslı (yuqarıda zikretilgeni kibi). 3: Uyğulama esaslı. 4: Eklenti türüni keri "til destesi"ne deñiştirerek. Bu dördünci yanaşım içün, eklentiniñ tışarıdan Türkçe Firefox emiş kibi körünme ve başqa eklentige bağlı qalmadan em bir ayarnıñ qıymetiniñ elden deñiştirilmesini kerektirmeden QIRIMTATARCA qullanıcı arayüzüni temin etme kibi hususiyetlerden vazgeçme şartı qoşulğandır. Faqat, o taqdirde qullanıcılarnıñ parmaqizilenme (İnglizcesi: fingerprinting) meselesi ortağa çıqar edi: ziyaret etilgen saytlar pek az qullanıcınıñ qullanğanı bir mahal (til-ülke) kodunı körer edi. Bu da hususiyat (hususiy malümat) noqtainazarından büyük bir meseledir. Ondan dolayı, 4. yanaşım maqul ve maqbul körünmey. Aynı zamanda, 1. yanaşım yolları aqqında manidar iç bir cevap kelmegendir. 2. yanaşım aqqında da şimdilik cevap yoq. 3. yanaşım içün oğraşılabilir, amma bir müddet vaqıt alır. Şimdilik vaziyet böyle. AMO'daki bu "şımarıq oğlan" tavırları devam etse, belki de qalğan tek çare resmiy çıqarılış ğayretlerini tezleştirmek olacaq: faqat o taqdirde de, hususiyatqa dair bir qaç husus içün birer çare kerekir ve şimdilik epsi içün ne zaman çareniñ olacağı belli degildir.

Thunderbird 24 te, Firefox 24 ile eşzamanlı olaraq çıqarıldı. Ne yazıq ki, Firefox ile yaşanğan badireler yüzünden Thunderbird tercimeleriniñ yañartılması üzerinde çalışmaq içün şimdilik vaqıt olmağandır.

Mayıs'taki tebliğniñ, 21.11.2012 tarihinden berli musallat olğan 2 meseleniñ ekincisiniñ de çezilgen olğanını ifade etken olmasına rağmen, yapılğan sınamalarğa binaen, bu ekinci meseleniñ şimdilik çezilmegen olğanı tesbit etilgendir. Bu meseleniñ niaiy çezimi içün ğayretler devam etmekte, amma al-azırda (eñ azından niaiy çezimge qadar), evvelki tebliğlerdeki malümatnıñ biraz daa tafsilâtlısı olaraq, yañı azırlanğan aşağıdaki saifelerniñ şimdilik idare etmek içün yardım etebilecegi ümüt etile. Qarşılaşılabilecek Mozilla Profiliniñ Bozulması meselesi aqqında mında oquybilirsiñiz; bu meseleden qaçınmaq içün ne yapılabilecegi aqqında mında oquybilirsiñiz; bu meselege duçar olsañız, profiliñizni nasıl "qurtarabilecegiñiz" aqqında mında oquybilirsiñiz.

Firefox 23, keçken Salı, 6 ağustos künü, (Türkiye ve Qırım saati ile aqşamüstü) çıqarıldı. QIRIMTATARCA Til Destesi eklentisiniñ Firefox 23 yañartması ise temmuznıñ yigirmi sekizinde teslim etildi ve bu satırlar yazılğanda al-azırda közden keçirilüvni bekley, amma şimdi de endirilip qurulabilmektedir.

Firefox 22, tünevin, 25 haziran künü, (Türkiye ve Qırım saati ile aqşamüstü) çıqarıldı. QIRIMTATARCA Til Destesi eklentisiniñ Firefox 22 yañartması ise hazirannıñ onekisinde teslim etilip ondoquzından itibaren erkesçe endirilip qurulabilmektedir.

QIRIMTATARCA Til Destesi eklentisiniñ soñki Firefox 21 yañartması yigirmi üçünde közden keçirildi ve erkesçe endirilip qurulabilmektedir. Yapılğan sınamalarğa binaen, 21.11.2012 tarihinden berli musallat olğan 2 meseleniñ ekincisi de çezilgendir (birincisi de 08.01.2013 tarihinde çezilgen edi). İlâve olaraq, şahsiyleştirüv saifesinde Firefox 21 üzerine bir şerh te eklengendir.

Firefox 21, tünevin, 14 mayıs künü, (Türkiye ve Qırım saati ile aqşamüstü) çıqarıldı. QIRIMTATARCA Til Destesi eklentisiniñ Firefox 21 yañartması ise 8 mayıs künü teslim etildi ve bu satırlar yazılğanda al-azırda közden keçirilüvni bekley, amma şimdi de endirilip qurulabilmektedir. QIRIMTATARCA til destesiniñ yañı sürümi közden keçirilgence eklenti öz-özünden yañartılmaz ve uyğulama yañartmasınıñ qurulmasından soñra qullanıcı arayüzü özgün uyğulama qurulımınıñ yapılğanı mahalde (tilde) olur. Ondan soñra, ya eklenti yañartmasınıñ közden keçirilip arqazeminde yañartılmasını beklemek ya da eklenti yañartmasını beklemeden elden qurmaq mümkün (er alükârda, eklenti yañartılğandan soñ, qullanıcı arayüzüniñ QIRIMTATARCA olması içün uyğulamanı kene başlatmaq kerek). Emniyet tüzetmelerini dahil etken uyğulama yañartmalarını bir an evvel qurmaq lâzim ve Mozilla uyğulama yañartmalarınıñ episi deyerlik emniyet tüzetmelerini dahil eter. Ondan dolayı uyğulama yañartılsa şu ya da bu eklenti naqabil yapılır mantığı ile bir Mozilla uyğulaması yañartmasınıñ qurulımınıñ keçiktirilmesi tevsiye etilmez.

Diger taraftan, Ubuntu Linuks 13.04 nisannıñ yigirmi beşinde çıqarıldı (yañartılğan QIRIMTATARCA maalliyleştirmeler ile). Buña dair saifeler inşallah soñra yañartılacaq.

Evvelki tebliğdeki mesele aqqında yañartma (kelecekte QIRIMTATARCA til destegi inşallah sadece eklenti olaraq degil de, resmiy uyğulama çıqarılışlarında temin etilecek ve bu tür bir mesele içün artıq ihtimal qalmaycaq). Qısqaca, Firefox qurulımıñız ile QIRIMTATARCA Til Destesi eklentisi qullanılğan tek profil bar ise, siziñ içün mesele çezilgendir. Faqat, Firefox qurulımıñız ile QIRIMTATARCA Til Destesi birden çoq qullanıcı esabından yaki aynı esaptaki birden çoq profilden qullanıla ise, meseleniñ %100 çezilgen olğanı aqqında şimdilik bazı şübeler bardır (ve bu taqdirde evvelki tebliğdeki talimatnı uyğulap eklentini elden yañartmañız kerekebilir).

Tehnik tafsilât: Yuqarıdaki paragraftaki "Faqat" ile başlağan açıqlamanıñ sebebi aşağıdadır. Windows üzerinde yapılğan bir deñemede, Firefox'nı yañartmaq içün qullanılğan profildeki QIRIMTATARCA Til Destesi avtomatik olaraq yañartıldı. Amma, ondan soñra başqa bir Windows esabındaki başqa bir profil açılğanda o profildeki QIRIMTATARCA Til Destesi avtomatik olaraq yañartılmadı ve profil (evvelki tebliğlerdeki çezimlerniñ biri qullanılaraq) qurtarılmaq mecburiyetinde qaldı. Linuks üzerinde yapılğan bir deñemede ise, aynı Linuks esabındaki 2 profil deñendi, amma bu mesele ile qarşılaşılmadı: profillerniñ ekisinde de QIRIMTATARCA Til Destesi avtomatik olaraq yañartıldı. Bundan dolayı, müteaddit profil yaki müteaddit esap hususı aqqında şimdilik qatiyen "mesele çezilgendir" demek belki de doğru olmaz. Ğaliba, biraz daa deñemek ve belki de Mozilla (Eklentiler Org) yazılımcıları ile fikirleşmek kerek. İnşallah, bir soñraki tebliğde ek tafsilât (ya da niaiy teyit) temin etilebilir...

Firefox 20, tünevin, 2 nisan künü, (Türkiye ve Qırım saati ile aqşamüstü) çıqarıldı. QIRIMTATARCA Til Destesi eklentisiniñ Firefox 20 yañartması ise 23 mart künü teslim etilip yigirmi dördünden itibaren erkesçe endirilip qurulabilmektedir.

Evvelki tebliğdeki mesele aqqında yañartma (kelecekte QIRIMTATARCA til destegi inşallah sadece eklenti olaraq degil de, resmiy uyğulama çıqarılışlarında temin etilecek ve bu tür bir mesele içün artıq ihtimal qalmaycaq). Qısqaca, bu sefer idare etip Firefox içün QIRIMTATARCA Til Destesi eklentisiniñ aşağıda zikretilgen ve keçken cumaaqşamı künü çıqarılğan 19.0.1 sürümine yañartqan olacaq qullanıcılarnıñ nisan'nıñ ekisinde çıqarılması beklengen Firefox 20'den itibaren bu mesele ile artıq qarşılaşmamaları beklenmekte.

Tehnik tafsilât: Bu meseleniñ çezilmesi içün yapılğan çabalarğa bir Eklentiler Mozilla Org (AMO) memurından niayet bir cevap keldi. Çabalarnıñ buluşlarına ve memurnıñ cevabına binaen yapılabilgen hulâsağa köre, bahis mevzusı meseleniñ 2 sebebi bar. Birinciden, taqriben soñ 20 aydır Mozilla tarafından yapılğan sıq kod deñişiklikleri ve sıq çıqarılışlar arasında (ekişerleme dosyeliler haric) uzantılar içün ög-belgilengen olaraq telif qabiliyeti de yer aldı (ki taqriben bir sene evvel uyğulamağa qoyulğan bu yañı deñişik hususiyet uzantı sürümleri içün belirtilgen azamiy sürümniñ ihmal etilmesi (ve ilâveten, ğarip bir şekilde, uyğulama yañartılğanda eklenti yañartmasınıñ olıp olmağanınıñ da teşkerilmemesi ve olsa da endirilmemesi) manasına kelir). Ekinciden ise, 16.0 çıqarılışından itibaren QIRIMTATARCA til desteleriniñ türü cebren "til destesi"nden "uzantı"ğa deñiştirtilgendir: ondan dolayı da belirtilgen azamiy sürümge itibar etilmesi ve uyğulama yañartılğanda eklenti yañartmasınıñ endirilmesi içün birinci sebepke bağlı olaraq eklentiniñ "qurulım tecellisi"nde "doğru" qıymetine saip yañı "talapkâr telif qabiliyeti" bayrağı (ayarı) eklenmeli. Bu yañı bayraqtan eklenti müellifleriniñ ekseriyetiniñ muhtemelen şimdilik haberi yoq... Amma, neticede bu esrarengiz meseleniñ sebebi tesbit etilgen kibi körüne ve bahis mevzusı yañı bayraq QIRIMTATARCA Til Destesi eklentisiniñ 19.0.1 sürümi ile eklengendir.

QIRIMTATARCA Til Destesi eklentisiniñ 19.0.1 sürümi 21 şubat künü teslim etilip aynı künden itibaren erkesçe endirilip qurulabilmektedir. Bu sürümden itibaren, "qurulım tecellisi"nde "doğru" qıymetine saip ve uzantılar içün belirtilgen azamiy sürümge itibar etilmesi içün (ekişerleme dosyeliler haric) şart olğan yañı "talapkâr telif qabiliyeti" ayarı eklengendir.

Evvelki 2 tebliğdeki ekinci mesele aqqında yañartma (kelecekte QIRIMTATARCA til destegi inşallah sadece eklenti olaraq degil de, resmiy uyğulama çıqarılışlarında temin etilecek ve bu tür bir mesele içün artıq ihtimal qalmaycaq). Teessüf ki, ekinci illet şimdilik çezilmegendir: meselâ, Firefox 19.0 uyğulamanıñ 18.* sürüminden yañartqanda QIRIMTATARCA Til Destesi eklentisiniñ 18.0 sürümini yañartmadan qullanmağa çalışa. Bu mesele içün (çezilgence) 21.11.2012 tebliğindeki 2 çezimden biri qullanılabilir (andaki 17.0 yerine 19.0 oquñız).

Firefox 19, tünevin, 19 şubat künü, (Türkiye ve Qırım saati ile aqşamüstü) çıqarıldı. QIRIMTATARCA Til Destesi eklentisiniñ Firefox 19 yañartması ise 3 şubat künü teslim etilip sekizinden itibaren erkesçe endirilip qurulabilmektedir.

Yedi afta evvelki tebliğdeki eki mesele aqqında yañartma (kelecekte QIRIMTATARCA til destegi inşallah sadece eklenti olaraq degil de, resmiy uyğulama çıqarılışlarında temin etilecek ve bu tür meseleler içün artıq ihtimal qalmaycaq):

1. Beklengeni kibi, birinci illet çezilgendir. Biraz evvel yapılğan deñemege köre, Aletler->Eklentiler (yaki menü-çubuqsız Firefox->Eklentiler) menü unsurını qullanıp pencereniñ üst qısmındaki köpçek işaretçikli dögmeden Yañartmalar içün Teşker (Güncellemeleri denetle) menü unsurını saylayaraq yañartma yapılabilir. Eklenti ğayrıfaalleştirilgen degil ise, aynı yañartmanıñ iç bir şey yapmadan da bir müddet soñra öz-özünden yapılması lâzim.
2. Teessüf ki, ekinci illet çezilmegendir: meselâ, Firefox 18.0 uyğulamanıñ 17.* sürüminden yañartqanda QIRIMTATARCA Til Destesi eklentisiniñ 17.0 sürümini yañartmadan qullanmağa çalışa (eklentiniñ sürümi 16.0'dan tüşük ise bu mesele yoq). Bu illet aqqındaki maruza da bu satırlar yazılğanda kerekli miqdarda diqqatnı celp etken degil edi. Bu mesele içün bundan 7 afta evvelki tebliğdeki 2 çezimden biri qullanılabilir (ekinci çezimge (b.) ilâve: biraz evvel yapılğan deñemede firefox -safe-mode şeklinde başlatqandan soñ ve bir qaç daqqa (tüşüncege dalıp) beklegenden soñ eklenti öz-özünden yañartıldı ve bu taqdirde uyğulamanı adetiy şekilde qapatıp yañıdan başlatmaq yeterlidir).

Firefox 18, tünevin, 8 ocaq künü, (Türkiye ve Qırım saati ile aqşamüstü) çıqarıldı. QIRIMTATARCA Til Destesi eklentisiniñ Firefox 18 yañartması ise 24 aralıq künü teslim etilip aynı künden itibaren erkesçe endirilip qurulabilmektedir.

Thunderbird 18 ise (şimdilik) sadece deñeme (beta) safhasında qalğandır ve resmiy, istiqrarlı çıqarılışı yapılmağandır.

Eki muvaqqat mesele aqqında tenbi (kelecekte QIRIMTATARCA til destegi inşallah sadece eklenti olaraq degil de, resmiy uyğulama çıqarılışlarında temin etilecek ve bu tür meseleler içün artıq ihtimal qalmaycaq):

1. Formal olaraq, QIRIMTATARCA Til Destesi eklentileriniñ qurulmalarını qolaylaştırması (başqa bir eklentige yaki qullanıcınıñ bir ayarnı elden deñiştirmesine bağlı olmaması) ve Türkçe Firefox beñzetmesi hususiyetlerine saip olğanından dolayı 16.0 sürüminden berli eklentilerniñ türü "til destesi"nden "uzantı"ğa deñiştirtilgendir (eskide de, bu teşebbüslerniñ başında, QIRIMTATARCA Firefox Til Destesi bir müddet uzantı türüne saip edi (bir nevi eski usulğa qaytış sayılabilir)). Bir evvelki tebliğden soñra bu deñişiklikniñ yaptırılmaması içün itiraz etilgen edi, amma neticede eklentilerniñ türü kene de "til destesi"nden "uzantı"ğa deñiştirtilgendir. Bundan ve al-azırdaki uyğulamalarnıñ kodundaki bir illetten dolayı, eklentiniñ 16.0 sürüminden evvelki bir sürümini qurğan qullanıcılarnıñ uyğulamanıñ 17.0 sürümine yañartqandan soñ eklentiniñ 17.0 sürümini elden yañıdan qurmaları kerektir. Alternativ yanaşım: Firefox ve/yaki Thunderbird 18.0'ğa qadar 6 afta bekleseñiz, o zaman avtomatik yañartmalarnıñ tekrar çalışacağı beklene (olarğa şimdi mania olğan illetniñ o çıqarılışta tüzetilgen olacağı beklene). Tehnik tafsilât: 17.0 kod dallarınıñ sadece kritik (meselâ, emniyetke dair) tüzetmeler içün toñdurılmasından soñra tüzetilgen kod (bir soñraki çıqarılışta dahil etilmek üzre) "boruhattı"ndadır, amma, Mozilla camiası tarafından soñki bir qaç aftada yapılğan başqa yañı deñişiklikler ile beraber, o tüzetme de çıqarılmazdan evvel sınalmaqtadır. Faqat, bekleseñiz, aşağıdaki meseleniñ çezilgen olıp olmaycağı şimdilik belli degildir.
2. Biraz evvel yapılğan deñemelerge köre, em Firefox 17.0 em de Thunderbird 17.0 uyğulamanıñ 16.* sürüminden yañartqanda QIRIMTATARCA Til Destesi eklentileriniñ 16.0 sürümlerini yañartmadan qullanmağa çalışalar (eklentiniñ sürümi 16.0 degil ise bu mesele yoq) ve 17.0 sürüminde eklengen yañı ibarelerniñ 16.0 til destelerinde olmamasından dolayı qullanıcı profili qullanılalmay. Bu mesele 2 şekilde çezilebilir:
   1. Daa qolay usul: uyğulamanıñ 17.0 sürümine yañartmazdan evvel QIRIMTATARCA Til Destesi eklentisini Aletler->Eklentiler menü unsurını qullanıp çetleştiriñiz (yaki ğayrıfaalleştiriñiz) ve uyğulamanı 17.0 sürümine yañartqandan soñ eklentini bir daa quruñız (yaki Aletler->Eklentiler menü unsurını qullanıp pencereniñ üst qısmındaki köpçek işaretçikli dögmeden Yañartmalar içün Teşker menü unsurını saylayaraq yañartıp faalleştiriñiz ve uyğulamanı kene başlatıñız);
   2. Daa zor olabilecek usul: 17.0 sürümine yañartqandan soñ qullanıcı profili bozuq kösterilse, uyğulamanı qapatıñız ve bir daa konsoldan (yaki Win+R qısqayolunı qullanaraq) "c:\Program Files\Mozilla Firefox\firefox" -safe-mode şeklinde başlatıñız (c:\Program Files\Mozilla Firefox\ qısmını qurulımıñızğa uyğun yapıñız); ondan soñ mezkür Aletler->Eklentiler menü unsurını qullanıp pencereniñ üst qısmındaki köpçek işaretçikli dögmeden Yañartmalar içün Teşker menü unsurını saylayaraq yañartıñız ve niayet uyğulamanı adetiy şekilde qapatıp yañıdan başlatıñız.

Firefox 17, tünevin, 20 qasım künü, (Türkiye ve Qırım saati ile aqşamüstü) çıqarıldı. QIRIMTATARCA Til Destesi eklentisiniñ Firefox 17 yañartması ise 7 qasım künü teslim etilip doquzından itibaren erkesçe endirilip qurulabilmektedir.

Thunderbird 17 de, Firefox 17 ile eşzamanlı olaraq çıqarıldı. QIRIMTATARCA Til Destesi eklentisiniñ Thunderbird 17 yañartması 13 qasım künü teslim etildi ve on dördünden itibaren erkesçe endirilip qurulabilmektedir.

Firefox 16, bugün, 9 ekim künü, (Türkiye ve Qırım saati ile aqşamüstü) çıqarıla. QIRIMTATARCA Til Destesi eklentisiniñ Firefox 16 yañartması ise 27 eylül künü teslim etildi ve bu satırlar yazılğanda al-azırda közden keçirilüvni bekley, amma şimdi de endirilip qurulabilmektedir.

Thunderbird 16 da, Firefox 16 ile eşzamanlı olaraq çıqarıla. QIRIMTATARCA Til Destesi eklentisiniñ Thunderbird 16 yañartması da tünevin teslim etildi ve bu satırlar yazılğanda al-azırda közden keçirilüvni bekley, amma şimdi de endirilip qurulabilmektedir.

Firefox 15, bugün, 28 ağustos künü, (Türkiye ve Qırım saati ile aqşamüstü) çıqarıla. QIRIMTATARCA Til Destesi eklentisiniñ Firefox 15 yañartması ise 25 ağustos künü teslim etildi ve bu satırlar yazılğanda al-azırda közden keçirilüvni bekley, amma şimdi de endirilip qurulabilmektedir.

Thunderbird 15 te, Firefox 15 ile eşzamanlı olaraq çıqarıla. QIRIMTATARCA Til Destesi eklentisiniñ Thunderbird 15 yañartması da tünevin teslim etildi ve bu satırlar yazılğanda al-azırda közden keçirilüvni bekley, amma şimdi de endirilip qurulabilmektedir. Evvelki 2 tebliğde zikretilgen (Google Laf (xmpp), Facebook (xmpp), Twitter ve IRC dahil olmaq üzre) aniy mesajlaşma ve subet destegi endi istiqrarlı statusqa irişkendir ve bu çıqarılıştan itibaren standart bir hususiyet olaraq (tercihlerde el ile ayar deñişikligini kerektirmeden) grafikiy qullanıcı arayüzünde aksetilir.

Bu tebliğniñ keçikken olmasından dolayı, endi haberdar olsañız kerek. Firefox 14, 17 temmuz künü çıqarıldı. QIRIMTATARCA Til Destesi eklentisiniñ soñki Firefox 14 yañartması ise, temmuznıñ yedisinde teslim etilip onundan itibaren erkesçe endirilip qurulabilmektedir.

Thunderbird 14 te, Firefox 14 ile eşzamanlı olaraq çıqarıldı. QIRIMTATARCA Til Destesi eklentisiniñ Thunderbird 14 yañartması temmuznıñ sekizinde teslim etildi ve on ekisinden itibaren erkesçe endirilip qurulabilmektedir. İnkişafı devam etken yañı aniy mesajlaşma ve subet destegi hususiyetlerini körmek içün şimdilik ale daa evvelki tebliğdeki ayar deñişikligi şarttır.

Malüm olğanı kibi, Uzun-Müddetli Destekli (LTS) Ubuntu Linuks 12.04 nisannıñ yigirmi altısında çıqarıldı. Ara çıqarılış olaraq, toplu yañartmalarnı dahil etken Ubuntu Linuks 12.04.1 yarın çıqarıla. Yañartılğan QIRIMTATARCA maalliyleştirmelerni (tercimelerni) aksetken bir qaç yañı ekran körüntisini mında körebilirsiñiz. Mında ve bu lâyiha çerçivesindeki çalışmalar esnasında senelerce yapılması kerekkeni zikretilgen klavye tizilimleri tercihleri qullanıcı arayüzleri deñişiklikleri keçken sene yapılğan edi ve olar bıltır küzden itibaren Linuks dağıtımlarınıñ yañı çıqarılışlarında aksetilmege başlandı. Bu münasebet ile, mındaki klavye tizilimleri saifesi de bu eyileştirilgen klavye tizilimleri qullanıcı arayüzlerini köstermek üzre yañartılğandır. Aynı zamanda qurulım talimatı saifesindeki ilişimler (linkler) de yañartılğandır. Niayet, 08.04.2014 tarihinden soñ Windows XP artıq desteklenmeycek ve bu yüzden muhtemelen emniyetsiz olacaq (diger bir deyiş ile İnternet ve şebekeler üzerinde qullanımı havflı em muhataralı olsa kerek). Bundan ve Linuks'nıñ bedava olğanından dolayı, bu sene olmasa da, kelecek sene er Windows XP qullanıcısınıñ Windows XP qullanğan bilgisayarlarınıñ Linukslaştırılması aqqında tüşünmesi mantıqlı olur edi.

Firefox 13, bugün, 5 haziran künü, (Türkiye ve Qırım saati ile aqşamüstü) çıqarıla. QIRIMTATARCA Til Destesi eklentisiniñ soñki Firefox 13 yañartması ise, mayısnıñ yigirmisinde teslim etilip yigirmi ekisinden itibaren erkesçe endirilip qurulabilmektedir.

Thunderbird 13 te, Firefox 13 ile eşzamanlı olaraq çıqarıla. QIRIMTATARCA Til Destesi eklentisiniñ Thunderbird 13 yañartması hazirannıñ üçünde teslim etildi ve bu satırlar yazılğanda al-azırda közden keçirilüvni bekley, amma şimdi de endirilip qurulabilmektedir. Yañı Thunderbird 13 içün Google Laf (xmpp), Facebook (xmpp), Twitter ve IRC dahil olmaq üzre aniy mesajlaşma ve subet destegi planlana edi. Faqat şimdilik bu hususiyetler tecribiydir ve olarnıñ qullanıcı arayüzünde körünmesi içün Ayar Muarriri penceresinde mail.chat.enabled ayarınıñ tönterilmesi ("yañlış" qıymetiniñ "doğru" olaraq deñiştirilmesi) kerektir. Ayar Muarriri aşağıdaki menü ve ilmeklerden irişilebilir: Aletler->İhtiyariyat->İleriletilgen->Umumiy (Windows üzerinde); Tahrir->Tercihler->İleriletilgen->Umumiy (Linuks üzerinde). Yañartılğan QIRIMTATARCA Til Destesinde mezkür hususiyetlerniñ de maalliyleştirmesi (jargonsız bir deyiş ile - tercimesi) temin etile. Altı afta soñra, Thunderbird 14 ile, bu hususiyetlerniñ yuqarıdaki ayarnıñ deñiştirilmesi kerekmeden resmen çıqarılması beklene: o zaman erkes başlanğıçta ana pencerede Subet dögmesini ve menü unsurını körer ve olarnıñ birine çertip bu yañı hususiyetlerni diger standart em istiqrarlı hususiyetler ile beraber qullanabilir.

Diger taraftan, Ubuntu Linuks 12.04 nisannıñ yigirmi altısında çıqarıldı. Buña dair saifeler inşallah bir soñraki tebliğ kününece yañartılğan olacaq.

Keçken bayramıñız qutlu olsun.

Firefox 12, bugün, 24 nisan künü (Türkiye ve Qırım saati ile aqşamüstü) çıqarıla. QIRIMTATARCA Til Destesi eklentisiniñ soñki Firefox 12 yañartması ise, nisannıñ sekizinde teslim etilip on dördünden itibaren erkesçe endirilip qurulabilmektedir.

Thunderbird 12 de, Firefox 12 ile eşzamanlı olaraq çıqarıla. QIRIMTATARCA Til Destesi eklentisiniñ Thunderbird 12 yañartması nisannıñ on dördünde teslim etildi ve on yedisinden itibaren erkesçe endirilip qurulabilmektedir.

Diger taraftan, Ubuntu Linuks 12.04 nisannıñ yigirmi altısında (Türkiye ve Qırım saati ile aqşamüstü) çıqarıla. Bu sene Gnome masaüstü çevresi ve Ubuntu dağıtımı içün yapılmaqta olğan tercimeler noqtainazarından qaydğa deger bir farq ta bar: mından evvel üç-dört yıl boyunca imlâ noqtainazarından aq variant qullanıldı; bu sene ise, künümizdeki keçiş devri imlâ müzakerelerini de aks eterek yañartılğan tercimelerde ekseriyetle imlânıñ haq variantı qullanılmaqtadır ("edit" içün "tahrir", "about" içün "haqqında" ve ilâhri). Yañı ekran körüntileri de inşallah bir soñraki tebliğ ile temin etilecek.

Firefox 11, bugün, 13 mart künü (Türkiye ve Qırım saati ile aqşamüstü) çıqarıla. QIRIMTATARCA Til Destesi eklentisiniñ soñki Firefox 11 yañartması ise, şubatnıñ yigirmi sekizinde teslim etilip, martnıñ altısından itibaren erkesçe endirilip qurulabilmektedir.

Thunderbird 11 de, Firefox 11 ile eşzamanlı olaraq çıqarıla. QIRIMTATARCA Til Destesi eklentisiniñ Thunderbird 11 yañartması martnıñ üçünde teslim etildi ve sekizinden itibaren erkesçe endirilip qurulabilmektedir.

Firefox 10, bugün, ocaq ayınıñ otuz birinde (Türkiye ve Qırım saati ile aqşamüstü) çıqarıla. QIRIMTATARCA Til Destesi eklentisiniñ soñki Firefox 10 yañartması ise, yigirmi sekizinde teslim etilip, yigirmi doquzından itibaren erkesçe endirilip qurulabilmektedir. Şahsiyleştirüv saifesinde Firefox 10 üzerine bir şerh te eklengendir.

Thunderbird 10 da, Firefox 10 ile eşzamanlı olaraq çıqarıla. QIRIMTATARCA Til Destesi eklentisiniñ Thunderbird 10 yañartması 22 ocaq künü teslim etildi ve aynı künden itibaren erkesçe endirilip qurulabilmektedir.

Firefox 9, bugün, aralıq ayınıñ yigirmisinde (Türkiye ve Qırım saati ile aqşam üstü), çıqarıla. QIRIMTATARCA Til Destesi eklentisiniñ Firefox 9 yañartması ise 9 aralıq künü teslim etildi ve 16 aralıqta közden keçirilip (ve buña binaen endi qullanıcıdan ek teyit istenmeden) endirilip qurulabilmektedir.

Thunderbird 9 da, Firefox 9 ile eşzamanlı olaraq çıqarıla. QIRIMTATARCA Til Destesi eklentisiniñ Thunderbird 9 yañartması 18 aralıq künü teslim etildi ve bu satırlar yazılğanda al-azırda közden keçirilüvni bekley, amma şimdi de endirilip qurulabilmektedir.

Firefox 8, qasım ayınıñ sekizinde (Türkiye ve Qırım saati ile aqşam üstü), çıqarıldı. QIRIMTATARCA Til Destesi eklentisiniñ Firefox 8 yañartması ise 6 qasım künü teslim etildi ve bu satırlar yazılğanda al-azırda közden keçirilüvni bekley, amma şimdi de endirilip qurulabilmektedir.

Thunderbird 8 de, Firefox 8 ile eşzamanlı olaraq çıqarıldı. QIRIMTATARCA Til Destesi eklentisiniñ Thunderbird 8 yañartması da 6 qasım künü teslim etildi ve bu satırlar yazılğanda al-azırda közden keçirilüvni bekley, amma şimdi de endirilip qurulabilmektedir. Bu arada, eylül ayınıñ yigirmi yedisinde çıqarılğan Thunderbird 7 içün QIRIMTATARCA Thunderbird yañartması 23 ekimde teslim etildi ve 3 qasımdan itibaren erkesçe endirilip qurulabilmektedir. Böylece, bıltırki Thunderbird 3.1'den berli, uzun bir keçikmeden soñ, ilk til destesi yañartması ancaq Thunderbird 7 içün yapılabildi.

Yañartma 2: İlâve olaraq, Güvenli Kip'ke dair biraz malümat eklengendir.

24 Qasım 2011 (Yañartma 3): QIRIMTATARCA Til Destesi eklentisiniñ Firefox 8 yañartması tünevin közden keçirildi ve endi "şimdilik közden keçirilmegendir" degen ihtar kösterilmeden endirilip qurulabilmektedir.

Firefox 7 tünevin, eylül ayınıñ yigirmi yedisinde (Türkiye ve Qırım saati ile aqşam üstü), çıqarıldı. QIRIMTATARCA Til Destesi eklentisiniñ Firefox 7 yañartması da 26 eylülden berli erkesçe endirilip qurulabilmektedir.

Firefox 6 ağustos ayınıñ on altısında çıqarılğan edi. QIRIMTATARCA Til Destesi eklentisiniñ Firefox 6 yañartması ise, aynı kün teslim etilip, 24 ağustostan itibaren erkesçe endirilip qurulabilmektedir. Şahsiyleştirüv saifesinde Firefox 6 üzerine bir-eki şerh eklengendir.

Firefox 5 haziran ayınıñ yigirmi birinde çıqarılğan edi. QIRIMTATARCA Til Destesi eklentisiniñ Firefox 5 yañartması ise, 22 haziranda teslim etilip, 28 hazirandan itibaren erkesçe endirilip qurulabilmektedir. Bu tebliğ keçikken olsa da, Firefox 5'te qullanıcı arayüzüniñ tiline dair hususiy malümatnıñ daa yahşı qorunğanını belirtmek noqtainazarından faydası bardır. Mında da Firefox 5'teki yanaşım lehine senelerce fikirler ifade etilgen edi. Kelecekte (Firefox 6'da ve ilâhri) bir qaç hususta daa qullanıcı arayüzüniñ tiline dair hususiy malümat Mozilla uyğulamaları tarafından daa da yahşı qorunacaq...

Diger taraftan, Ubuntu 11.04 yigirmi sekiz nisanda çıqarılğan edi. Meraqlı bir hususiyeti şu ki, aslen toqunmatik (tiyüv) ekranlar içün qullanılğan Unity (Birlik) masaüstü çevresi (qabuğı), endi er türlü ekranlar içün teşviq etile: bir qaç ekran körüntisini mında körebilirsiñiz.

Firefox 4 yılbaşına doğru beklene edi, amma inkişafı tamamlanmağan edi. Bu tebliğniñ biraz keçikken olmasından dolayı, endi haberdar olabilirsiñiz: Firefox 4, mart ayınıñ soñunda (yigirmi ekisinde) niayet çıqarıldı. QIRIMTATARCA Til Destesi eklentisiniñ Firefox 4 yañartması ise, 27 nisanda teslim etilip, 5 mayıstan itibaren erkesçe endirilip qurulabilmektedir.

Firefox 4 hususiy malümatnıñ qorunmasına daa ciddiy yanaşa. Meselâ, HTTP istemlerinde yiberilgen Qullanıcı-Vekili (User-Agent) qıymetinde uyğulamanıñ ne tilde olğanı artıq kösterilmey; mında da bu deñişiklik lehine senelerce fikirler ifade etilgen edi. Üzerinde çoq turulğan, hususiy malümatıñıznıñ qorunmasına dair yañartılğan malümatnı mında oquybilirsiñiz. Yaqında çıqarılacaq Firefox 5 ve soñraki Firefox 6 çıqarılışlarınıñ hususiy malümatnı daa da yahşı qorumaları beklene...

Thunderbird e-poçta uyğulamasınıñ yap-yañı 3.1 sürümi 24 haziran künü çıqarılğan edi. QIRIMTATARCA Thunderbird til destesi eklentisiniñ yañartması biraz keçikip 9 temmuz künü teslim etilgen edi ve 16 temmuzdan itibaren erkesçe sıñırlamasız olaraq endirilip qurulabilmektedir.

Yap-yañı Firefox 4 yılnıñ soñki çeriginde çıqarılacağından dolayı, e-poçtanı imzalav ve şifrelev üzerine yazılğan yañı bir maqale içün şimdi isabetli zaman olsa kerek.

29 nisan künü (Qırım ve Türkiye saatı ile aqşam üstü), Gnome'nıñ yañı 2.30.0 sürümi, eñ çoq qullanılğan Linux dağıtımı olğan Ubuntu tarafından, Ubuntu 10.04 sürümi ile dünya miqyasındaki qullanıcılar tarafından qullanılmaq üzre çıqarıldı. Ubuntu 9.04 sürüminden berli yañı bazı uyğulamalar eklengendir: Empati ve Ubuntu Yazılım Merkezi kibi. Bazı yañı uyğulamalarnıñ QIRIMTATARCA arayüzlerini ve tercimeleri yahşılaştırılğan bazı uyğulama ve modüllerni köstergen bir qaç yañı ekran körüntisini mında körebilirsiñiz. Ubuntu 10.04 ile temin etilgen meraqlı hususiyetlerniñ biri de şudır: endi masaüstüñiz içün bir qaç tercih etilgen tilni saylaybilirsiñiz (meselâ, QIRIMTATARCA, Türkçe, Rusça) ve er uyğulama ve modül içün tercih etilgen tillerden tercimesini temin etken ilk til qullanılır... Yani, QIRIMTATARCALAŞTIRILMAĞAN uyğulamalar ve modüller içün evelkicesine İnglizce qullanılmaq mecburiyetinde degil; onıñ yerine Türkçe ve/yaki başqa tillerni tercih etebilirsiñiz.

Keçken sene de azır olğan, amma şimdige qadar tanıtılmağan QIRIMTATARCA Ubuntu Başlanğıç Saifesi de hoşuñızğa ketebilir.

Ubuntu'nı Windows içerisinde sıradan bir uyğulama emiş kibi qurabilgen WUBİ (Windows UBuntu Qurucısı), 2009 küzünden berli QIRIMTATARCA da çalışabilmektedir: Linux ile tecribesi olsun ya da olmasın, endi erkes Linux masaüstüni deñeybilir.

QIRIMTATARCA Firefox Til Paketiniñ yañı 3.6.3 sürümi ve Thunderbird Til Paketiniñ yañı 3.0.4 sürümi 16 nisandan itibaren erkesçe endirilip qurulabilmektedir. Aslında, Firefox 3.6.x ve Thunderbird 3.0.y sürümlerinde qullanıcı arayüzü artıq deñişmez (ta kelecek yap-yañı 3.7 ve 3.1 sürümlerine qadar). Amma bu yañartmalarda tercimelerniñ QIRIMTATARCALAŞTIRILĞAN nisbeti arttırıldı ve hususiy malümatnıñ qorunması yahşılaştırıldı. Hususan, Firefox içün JavaScript (JavaBitigi) hasiyetleri de ögbelgilengen olaraq Türkçeleştirile ve şimdi tışarıdan körülebilgen til malümatı 5 tilniñ birine ayarlanabile. Thunderbird eklentisiniñ hususiy malümat ile alâqalı tercihleri ve işleyişi de şimdi Firefox eklentisindeki ile aynıdır.

Bundan başqa bir de Mozilla qullanıcı profilleri kibi umumiy marifetlerge dair malümat ta eklengendir.

Firefox 3.6 yılbaşından evel beklene edi, amma inkişafı tamamlanmağan edi. Ondan dolayı, Thunderbird 3.0 çıqarılışından başqa, 2009 senesiniñ soñunda Mozilla'nıñ qullanıcılarını eyecanlandırabilgen bir yañılığı olmadı. Bu tebliğniñ biraz keçikken olmasından dolayı, endi haberdar olabilirsiñiz: Firefox 3.6 ocaq ayınıñ soñunda (yigirmi ekisinde) niayet çıqarıldı. QIRIMTATARCA Firefox eklentisiniñ 3.6 yañartması ise, 25 ocaqta teslim etilip, 27 ocaqtan itibaren erkesçe endirilip qurulabilmektedir.

Üzerinde çoq toqtatılğan (turulğan), hususiy malümatıñıznıñ qorunması mevzusında da demi ögrenilgen ek malümatnı oquvıñız rica olunır.

Uzun ve sıqı ğayretlerden soñ, Mozilla Thunderbird'niñ yap-yañı 3.0 sürüminiñ inkişafı tamamlandı ve 3.0 sürümi niayet 8.12.2009 tarihında çıqarıldı. Soñki 3.0.0 sürümi 9.12.2009 tarihında yapılğan QIRIMTATARCA Thunderbird eklentisi 15.12.2009 tarihından itibaren erkesçe sıñırlamasız olaraq endirilip qurulabilmektedir.

E-poçta esaslı yazışmalarıñıznı daa qolay ve daa emin yapqan Thunderbird uyğulaması içün QIRIMTATARCA til destesi eklentisi tecribiy olaraq 12 ağustosta teslim etilgen edi. Mezkür QIRIMTATARCA Thunderbird eklentisi 29 ağustos künü aleniy statusqa irişti ve endi erkesçe sıñırlamasız olaraq deñene bilmektedir.

İlâveten, soñki yañartması 9 temmuzda yapılğandan soñ tecribiy statusta nevbette turğanda sıñırlamalı olaraq endirile bilgen QIRIMTATARCA Firefox 3.5 yañartması da 2 kün evel niayet aleniy statusqa irişti ve o da endi erkesçe sıñırlamasız olaraq qurula bilmektedir.

17 mayıstan itibaren, Windows üzerinde Qırımtatarca Gedit uyğulaması da qullanıla bilmektedir.

18 martta Linux masaüstü çevresi Gnome'nıñ (telâffuzı: Nom; tercimesi: Cüce) yañı 2.26.0 sürümi çıqarılğan edi. O zaman, Gnome'nıñ Qırımtatarcağa tercime etilgen qısmı 12% civarında edi. 15 nisan künü, bazı yañartmalardan soñ, Gnome 2.26.1 sürümi çıqarıldı. Niayet, 23 nisan künü, Gnome'nıñ bu yañı 2.26.1 sürümi, eñ çoq qullanılğan Linux dağıtımı olğan Ubuntu tarafından, Ubuntu 9.04 sürümi ile dünya miqyasındaki qullanıcılar tarafından qullanılmaq üzre çıqarıldı. Marttan berli yapılğan bazı yañartmalardan soñ, al-azırda, mezkür Gnome 2.26.1 sürüminiñ Qırımtatarcağa tercime etilgen qısmı 20% civarındadır. Elbette, bu sadece bir başlanğıçtır; eksiklikler ve yapılacaq işler daa çoqtır. Lâkin, ekran körüntilerinden de körüle bilgeni kibi, Gnome'nıñ al-azırda tercime etilgen qısmı da, endi Qırımtatarca Gnome masaüstüni ğayet qullanışlı yapa.

Wubi sayesinde, Windows'qa tesir etmeden, Ubuntu Linux'nıñ qurulımı çoq qolaydır: Linux ile tecribesi olsun ya da olmasın, endi erkes Linux masaüstüni deñey bilir.

Soñki yañartması 09.07.2008 tarihında yapılğan ve keçken aftadan evel tecribiy statusınen, addons.mozilla.org esabınıñ açıluvı ög şartınen, endirile bilgen Qırımtatarca Firefox 3 eklentisi, 07.10.2008 künü aleniy statusqa irişip artıq erkesçe endirilip qurula bilmekte.

Böylece, Qırımtatarca Firefox teşebbüsiniñ birinci safhası tamamlandı, amma, elbette, ileride yapılacaq daa çoq şey bar. Yaqında yañartmalarnı bekleñiz.

Diger taraftan, keçken sene çıqarılğan İdil-Ural Tatarca Firefox 2 eklentisi de Firefox 3 içün yañartılğan olıp o da erkesçe endirilip qurula bilmekte.

Bugüngece yazılım dünyasına aşağıdaki isseler yapılğandır:

• Java programlama tilindeki Türkiy tillerge mahsus İ ve ı arifleriniñ armanlav (collation) esnasında doğru işlenmesi içün yamav (patch) temin etilgen ve böyleliknen ciddiy meselelerge yol açqan Java tilindeki bu defekt bütün Türk dünyasınıñ faydasına Java 6/1.6 sürüminden itibaren tüzetilgen oldı.
• Biñ Doquz Yüz Otuzıncı yıllardaki Birleştirilgen Türk Elifbesi içün ISO standartı olaraq bir variant ismi teklif etildi ve qayd ettirildi: baku1926. Meselâ, o yıllarda Qırımtatar elifbesinde em "Xx" em de "Hh" arifleri bar edi ve Kiril elifbesinden itibaren bazı kelimelerde "Hh" arfi yazılmasa da o yıllarda aynı kelimeler "Hh" arfinen yazılır edi: xoş (şimdi: hoş), Ahmet (şimdi: Amet). Böylece, baku1926 variantınıñ qayd ettirilüvinde kene de bütün Türk dünyası içün bu tür tarihiy metinlerniñ tasnifi, talili, ve araştırıluvı içün bir yahşılıq yapıldı.
• Qırımtatar tili içün Linuxnıñ temel taşı olğan libc kitaphanesinde bir lokal (yerel) qayd ettirildi. Böylece, endi Qırımtatarca Linux içün yol açıqtır.
• Qırımtatar Latin elifbesinen aenkli bir elifbege esaslı İdil-Ural Tatarca Firefox 2 eklentisi çıqarıldı.

Bu proyekt, mezkür ilk adımlarğa binaen yazılım dünyasına Tatarlıqnıñ tamğasını urmaq içün başlatılğandır. Proyektniñ bayraqdar tili Qırımtatar tilidir.